به نقل از «قدس آنلاین»

کتاب درمانی، راهی برای غلبه بر استرس و هیجانات منفی

تاریخ انتشار: ۲۴ آبان ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۶۸۸۹۶۴

کتابخوانی، فنی زاینده خلاقیت که به گفته درمانگران با تخلیه هیجانات منفی همراه است، امروزه به عنوان یکی از مهمترین رویکردهای درمانی از استرس، اضطراب و افسردگی کاسته و روند معالجه و درمان برخی بیماران را سرعت می‌بخشد.

به گزارش قدس آنلاین، کتابخوانی ابزاری زاینده خلاقیت و نوآوری است و با ارتقا قدرت آگاهی و شناخت، توانایی حل مساله و مدیریت بحران‌های زندگی را نیز افزایش داده و به اعتقاد برخی صاحبنظران کاهنده آسیب‌های اجتماعی هم خواهد بود، زیرا ناآگاهی در هر یک از عرصه‌های فرهنگی و اجتماعی، آدمی را در شرایط بحران آسیب‌پذیر می سازد، عملکرد صحیح را با دشواری روبه رو و قدرت انتخاب‌های آگاهانه را سلب می‌کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در جامعه ایران سرانه مطالعه از ۲ تا ۱۲۰ دقیقه متغیر است. همچنین تیراژ کتاب از سه هزار نسخه در دهه ۵۰ - ۶۰ خورشیدی با وجود رشد دو برابری جمعیت به ۵۰۰ نسخه در دهه ۹۰ رسیده است. فنی که به گفته کارشناسان اجتماعی، با افزایش قیمت و توسعه و گسترش فضای مجازی تحت تاثیر قرار گرفته و این روزها توسط برخی عناصر همچون شبکه‌های اجتماعی، رزونامه و مجله جایگزین هم شده است. این مهارت که امروزه در علم روانشناختی به عنوان یکی از رویکردهای درمانی هم مورد استفاده قرار می‌گیرد، بنابر گفته روانپزشکان استرس و اضطراب را کاهش داده و از این طریق در پیشگیری و جلوگیری از افسردگی‌ها نیز نقش به‌سزایی ایفا می‌کند. این روش درمانی که تحت عنوان «کتاب درمانی» شناخته می‌شود، خودشناسی بیماران را افزایش و هیجانات و عواطف منفی را تخلیه و در برخی مراجعان با تغییر ذهنیت و احساس سبب تسریع روند معالجه و بهبودی خواهد شد. مریم طاهری، روانشناس بالینی و روان‌درمانگر روز دوشنبه و به مناسبت فرارسیدن ۲۴ آبان ماه روز کتاب و کتابخوانی  در ارتباط با این روش درمانی عنوان کرد: «کتاب درمانی» مانند همه روش‌های روان‌درمانی انواع متعددی را شامل می‌شود. وی توضیح داد: یکی از انواع اصلی این رویکرد که تحت عنوان کتاب درمانی خلاقانه شناخته می‌شود، در «گروه درمانی» مورد استفاده قرار گرفته و با مطالعه کتب ادبی و شعر سبب افزایش آگاهی اعضا نسبت به تحلیل‌ و تفاسیر می‌شود. طاهری افزود: در این روش، هر یک از اعضای گروه برداشت شخصی خود را از کتاب «معرفی شده» رواندرمانگر مطرح می‌کند، بنابراین مراجعان با رویکردهای مختلف آشنا شده و این مساله به خودشناسی بیماران کمک می‌کند. وی اضافه کرد: همچنین تحلیل و تفسیر در جلسات گروهی سبب می‌شود هیجانات و احساسات بیماران به صورت ناخودآگاه با یکدیگر پیوند خورده و لمس عمیق احساسات اعضای گروه، سبب درک و فهم جنبه‌های بیماری برای مراجعان خواهد شد. این درمانگر تصریح کرد: روش دوم که با عنوان کتاب درمانی تکاملی شناخته می‌شود، عمدتا جنبه آموزشی داشته و والدین برای رشد کودک و گاه افزایش آگاهی و تکامل شخصی اقدام به مطالعه کتب مختلف می‌کنند. وی افزود: کتاب درمانی تجویزی نیز یکی دیگر از انواع کتاب درمانی است که توسط درمانگر با هدف سرعت‌بخشی به روند معالجه و درمان انتخاب می‌شود. در این رویکرد، یک کتاب توسط درمانگر با هدف تغییر ذهن و احساس به بیمار معرفی و مورد مطالعه می‌گیرد. این روانشناس بالینی با اشاره به کتاب‌شناسی درمانی ادامه داد: این روش نیز با استفاده از کتاب‌های خودیاری‌گری برای کنترل و مدیریت مسائل شناختی همچون اضطراب و افسردگی انجام می‌شود. وی توضیح داد: این روش در مدیریت نگرانی‌های وجودی انسان مانند تنهایی، مرگ، مفهوم زندگی، کنترل استرس، اضطراب، افسردگی، اختلالات خوردن، مشکل در روابط اجتماعی، مصرف موادمخدر موثر بوده و می‌تواند آگاهی نسبت به مفاهیم زندگی را افزایش داده و از این طریق باعث ارتقاء قدرت شناختی و مدیریت زندگی شود. این روان‌ درمانگر تاکید کرد: یکی از علل گرایش به مطالعه کتاب هم روبه‌رو شدن با مشکلاتی چون اضطراب‌های شغلی و اختلال در روابط بین فردی است که تاکنون برای مراجعان تجربه نشده است. پیدایش برخی نگرش‌ها و رفتارها که پیش از این شکل نگرفته بود و در نتیجه شخص برای افزایش آگاهی در رابطه با موضوع مربوطه و حل مساله به کتاب مراجعه می‌کند.

طاهری با بیان اینکه انسان برای ترمیم برخی احساسات نظیر کاهش اعتماد به نفس نیز از کتاب بهره می‌گیرد، یادآور شد: این روش درمانی که امروزه مورد استفاده بسیاری از درمانگران قرار می‌گیرد، بازه سنی معینی را شامل نمی‌شود؛ برای همه گروه‌های سنی استفاده شده و سبب می‌شود که بیمار فعالانه‌تر در جلسات درمانی حضور یابد. به گفته این روانشناس بالینی اما براساس برخی تحقیقات، این روش در کودکان و جوانان تاثیرگذاری بیشتری به دنبال خواهد داشت. طاهری تاکید کرد: بنابراین این روش باعث افزایش شناخت بیماران از مشکلات فردی و اجتماعی شده و بالتبع شناخت عمیق از مباحث مختلف، مشکلات و مفاهیم زندگی می‌تواند سبب افزایش تسلط بر مسائل و حل وفصل مشکلات شود. اما چگونه باید مطالعه عمومی در یک جامعه را افزایش داد؟ این مهارت به اعتقاد برخی روانشناسان باید از دوران کودکی در انسان نهادینه شود، اما برخی اقدامات نظیر توسعه کتابخانه‌های شهری و کاهش قیمت کتاب هم می‌تواند سبب ترغیب و تشویق شهروندان به کتابخوانی شده و با افزایش سرانه مطالعه به عنوان یکی از مولفه‌های پیشرفت، از آسیب‌های روانی و اجتماعی نیز بکاهد. رئیس انجمن روانشناسی اجتماعی ایران نیز در خصوص چگونگی ترغیب جامعه به افزایش مطالعه گفت: توسعه کتابخانه‌ها، سهولت دسترسی، گسترش ارتباطات ناشران با فروشندگان، وقف کتاب، هدیه به مناسبات‌ خاص، معرفی برترین کتابخوانان منطقه، شهر و کشور از مهمترین اقدامات در زمینه افزایش کتابخوانی به شمار می‌رود. مجید صفاری‌نیا تصریح کرد: وجود کتاب در بسیاری از مکان‌های عمومی همچون ایستگاه‌های مترو و اتوبوس، تاکسی، راه‌آهن، هواپیمایی، مطب پزشکان و... نیز فرهنگ کتابخوانی را توسعه می‌بخشد. این استاد دانشگاه یادآور شد: براساس این اقدامات بسیاری از کتب به دفعات مورد استفاده قرار گرفته و این امر به لحاظ روانشناختی و معنوی هم بر انسان تاثیرگذار است. صفاری نیا همچنین با تاکید بر این‌که فرهنگ کتابخوانی باید از دوران کودکی در آدمی نهادینه شود، ادامه داد: تشویق کودکان باید همراه با کتاب بوده و مطالعه کاغذی از سنین کودکی و نوجوانی آموزش داده شود. این دکتری روانشناسی اجتماعی تاکید می‌کند: انسان براساس یکی از خصائص فطری (گوش به زنگی اجتماعی) که در مردان بیش از زنان برآورد شده است، شماری از اخبار و اطلاعات سیاسی، فرهنگی و اجتماعی را از فضای مجازی دریافت می‌کند، اما همه نیازهای اطلاعاتی از این طریق تامین نمی‌شود، بنابراین مطالعه کاغذی و استفاده هدفمندانه از این فضا بسیار حائز اهمیت است. انتهای پیام منبع: ایرنا

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: کتابخوانی کتاب درمانی مورد استفاده کتاب درمانی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۶۸۸۹۶۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چرا تمدن‌ها با گذشت زمان شکننده‌تر می‌شوند؟ (+عکس)

ظهور و سقوط قدرت‌های بزرگ یکی از کلیشه‌های تاریخ است و این فرضیه که تمدن‌ها، دولت‌ها یا جوامع رشد کرده و سپس افول می‌کنند ایده رایجی است. اما آیا چنین چیزی واقعا حقیقت دارد؟

به گزارش زومیت، گروهی از پژوهشگران از زمینه‌های علمی مختلف بزرگ‌ترین مطالعه تا به امروز را انجام دادند تا دریابند آیا پیری جامعه را می‌توان در سوابق تاریخی مشاهده کرد یا خیر. نتایج آن‌ها که در مجله‌ی PNAS منتشر شده است، نشان می‌دهد دولت‌ها پیر می‌شوند و احتمال انحطاط آن‌ها با گذشت زمان به‌تدریج بیشتر می‌شود.

فناپذیری دولت‌ها

تعریف تمدن یا جامعه دشوار است و مورد اول معمولا بار معنایی ناخوشایندی همراه خود دارد. پژوهشگران درعوض تجزیه‌و‌تحلیل خود را به دولت‌های پیشامدرن محدود کردند: تشکیلات متمرکزی که قوانینی را بر قلمرو و جمعیت خاصی اعمال می‌کنند (مثل دولت-ملت‌های ایالات متحده و چین امروزی). آن‌ها رویکردی آماری را در دو مجموعه داده پیاده کردند و مجموعه داده‌های انحطاط دولت‌ها را که شامل ۳۲۴ دولت در طول ۳۰۰۰ سال بود (از سال ۲۰۰۰ قبل از میلاد تا سال ۱۸۰۰ پس از میلاد) ایجاد کردند. داده‌ها از پایگاه‌های داده متعددی جمع‌آوری شد.

با گذشت زمان، آسیب‌پذیری‌ها موجب کاهش تاب‌آوری جوامع پیشامدرن می‌شد.

پژوهشگران در مطالعه خود تکنیکی به نام «آنالیز بقا» را به‌کار بردند و طول عمر دولت‌ها را تجزیه‌و‌تحلیل کردند. اگر اثر پیری وجود نداشته باشد، می‌توان توزیع مستقل از سنی را انتظار داشت که در آن احتمال به پایان رسیدن عمر یک دولت در سال اول و در سال صدم یکسان است.

مطالعه‌ای قبلی روی ۴۲ امپراطوری نیز دقیقا همین موضوع را نشان داده بود. اگرچه در مجموعه داده بزرگ‌تر مطالعه جدید، پژوهشگران الگوی متفاوتی را شاهد بودند.

در هر دو پایگاه داده، خطر به پایان رسیدن دولت‌ها در طول دو قرن اول افزایش می‌یافت و پس از آن در سطح بالایی ثابت می‌ماند. یافته‌ها منعکس‌کننده تجزیه‌وتحلیل اخیر دیگری از بیش از ۱۶۸ رویداد بحران تاریخی است. میانگین مدت زمان بقای سیاست‌ها در پایگاه داده بحران آن‌ها تقریبا ۲۰۱ سال بود.

احتمال فروپاشی جوامع با گذشت زمان بیشتر می‌شود

حتی وقتی سلسله‌ها از تجزیه‌وتحلیل کنار گذاشته شد، روند پیری مشاهده می‌شد. سلسله‌ها برپایه روابط خونی ساخته می‌شوند، معمولا عمر کوتاهی دارند و اغلب به دلیل اختلاف بر سر جانشینی یا سقوط تبار خانوادگی از بین می‌روند.

یافته‌های جدید با مطالعات پیشین درمورد کند شدن بحرانی پشتیبانی می‌شود. قبل از اینکه سیستم پیچیده‌ای دستخوش تغییری در مقیاس بزرگ در ساختار شود، اغلب با سرعت کمتری می‌تواند از بحران‌ها بهبود پیدا کند.

اکنون شواهدی از چنین کندشدن بحرانی‌ای برای دو گروه تاریخی مختلف داریم: اولین کشاورزان اروپای نوسنگی و جوامع پوئبلو جنوب غربی ایالات متحده. حدود ۴ هزار تا ۸ هزار سال پیش، کشاورزان دوران نوسنگی در سراسر ترکیه امروزی تا اروپا گسترش پیدا کردند.

آن‌ها سپس بحران‌های دوره‌ای را پشت سر گذاشتند که در آن در پی درگیری‌ها و جنگ‌ها کاهش جمعیت و مکان‌های کشاورزی و دور شدن از کشاورزی غلات رخ داد.

جوامع پوئبلو کشاورزان ذرت بودند که بزرگ‌ترین ساختمان‌های غیرخاکی را در ایالات متحده و کانادا پیش از آسمان‌خراش‌های فلزی شیکاگو در دهه ۱۸۰۰ ساختند. این جوامع چندین چرخه رشد و رکورد را پشت سر گذاشتند و با تجربه حوادث بحرانی در حدود سال‌های ۷۰۰، ۸۹۰ و ۱۲۸۵ پس از میلاد به پایان رسیدند.

طی هرکدام از این رویدادها، جمعیت، ذرت و شهرسازی کاهش یافت درحالی که خشونت افزایش پیدا کرد. این چرخه‌ها به‌طور متوسط دو قرن طول می‌کشید و با الگوی وسیع‌تری که پژوهشگران پیدا کردند، مطابقت داشت. هم برای اولین کشاورزان اروپا و جوامع پوئبلو، جمعیت درست پیش از فروپاشی، آهسته‌تر از بحران‌هایی مانند خشکسالی بهبود می‌یافتند.

با گذشت زمان سرعت بهبود جوامع پوئبلو از بحران‌های اجتماعی مانند خشکسالی کندتر می‌شد.

مطالعه جدید محدودیت‌هایی دارد که باید درنظر گرفت. اول اینکه دولت‌ها به شکل‌های مختلفی به پایان می‌رسند. آن‌ها می‌توانند به‌سادگی تغییری در طبقه برتر حاکم باشند یا ممکن است فروپاشی اجتماعی رخ دهد که شامل نابودی دولت، نوشتار، ساختارهای تاریخی و کاهش جمعیت باشد.

حتی در میان جوامعی که دچار فروپاشی کامل می‌شدند، بسیاری از جوامع باقی می‌ماندند و رونق می‌گرفتند. این پایان لزوما چیز بدی نیست. بسیاری از دولت‌های پیشامدرن ظالم و غارتگر بودند. برای مثال، امپراطوری روم غربی در اواخر عمر خود سه‌چهارم مسیر به سمت حداکثر سطح نابرابری ثروت را که از نظر تئوری ممکن است، پیموده بود.

نکته‌ی دیگری که باید درباره تجزیه‌وتحلیل جدید درنظر داشت، این است که اعداد مطالعه جدید براساس تاریخ‌های آغاز و پایان مورد قبول در گزارش‌های تاریخی و باستان‌شناسی است. درمورد این تاریخ‌ها معمولا اختلاف‌نظر وجود دارد. به‌عنوان مثال، آیا امپراطوری روم شرقی در سال ۱۴۵۳ با سقوط پایتخت آن یعنی قسطنطنیه یا غارت قسطنطنیه و تقسیم قلمروهای آن توسط مبارزان صلیبی در سال ۱۲۰۴ یا از دست دادن گسترده قلمرو در طول قرن هفتم به پایان رسید؟

گرچه مطالعه جدید محدودیت‌هایی دارد، بزرگ‌ترین مطالعه‌ای است که تا به امروز درباره این موضوع انجام شده است و یافته‌ها در دو مجموعه داده بزرگ با هم یکسان بودند.

نابرابری، تخریب محیط زیست و رقابت نخبگان در فروپاشی دولت‌های گذشته نقش داشته است

گام‌ بعدی این است که بررسی شود چه عواملی موجب افزایش طول عمر جامعه می‌شود و چه عواملی به‌تدریج بر آسیب‌پذیری جوامع می‌افزایند. دولت‌ها ممکن است به دلایل مختلفی با گذشت زمان تاب‌آوری خود را از دست بدهند.

افزایش نابرابری، نهادهای بهره‌کش و درگیری بین صاحب منصبان می‌توانند در طول زمان اصطکاک اجتماعی را افزایش دهند. تخریب محیط زیست نیز می‌تواند اکوسیستم‌هایی را که سیاست‌ها بدان‌ها وابسته هستند، تضعیف کند. شاید خطر بیماری و درگیری با افزایش تراکم شهرها افزایش پیدا کند یا از دست دادن تاب‌آوری ممکن است به دلیل ترکیبی از علل مختلف باشد.

آیا دنیای مدرن ما پیر می‌شود؟

آیا الگوی‌های پیری در دولت‌های پیشامدرن می‌تواند در دنیای امروز نیز اهمیتی داشته باشد؟ پژوهشگران فکر می‌کنند این‌طور است، اما اینکه آیا سیستم جهانی امروزه همان الگوهایی را دنبال می‌کند که در مطالعه شناسایی شد، مشخص نیست. با‌این‌حال، در جهان امروز نابرابری، تخریب محیط زیست و رقابت نخبگان وجود دارد و همه این عوامل به‌عنوان پیشگام فروپاشی دولت‌های گذشته در تاریخ بشر مطرح شده‌اند.

پیش از فروپاشی دولت‌ها، نابرابری در جامعه افزایش می‌یابد.

در سطح جهان، یک درصد از ثروتمندترین افراد تقریبا نیمی از ثروت جهان را در اختیار دارند، درحالی‌که نیمه پایینی جمعیت حدود ۰٫۷۵ درصد ثروت را در اختیار دارند. تغییرات اقلیمی جهان امروز بی‌سابقه است و شدت آن بیشتر از رویدادهایی است که در گذشته موجب انقراض‌های جمعی شد.

۶ مورد از ۹ سیستم کلیدی زمین که جهان به آن‌ها متکی است، به مناطق پرخطر تبدیل شده‌اند. ازسوی دیگر، درگیری بین نخبگان اقتصادی به دو قطبی شدن و ایجاد بی‌اعتمادی در بسیاری از کشورها دامن زده است.

برخلاف دولت‌های گذشته، دنیای امروز تاحد زیادی به هم پیوسته و جهانی شده است؛ درحالی‌که شکننده‌شدن و به پایان رسیدن یک دولت معمولا برای جهان گسترده‌تر بی‌اهمیت است، بی‌ثباتی ابرقدرت‌هایی نظیر ایالات متحده می‌تواند باعت اثر دومینویی در آن‌سوی مرزهای این کشور شود.

هم دنیاگیری کووید ۱۹ و هم بحران مالی جهانی سال‌های ۲۰۰۷-۲۰۰۸ نشان داده‌اند که چگونه ارتباطات نزدیک می‌تواند موجب تقویت شوک‌ها در زمان بحران شود. نمونه‌هایی از این اتفاق را در بسیاری از سیستم‌های پیچیده دیگر می‌توان مشاهده کرد. اکوسیستم‌های صخره‌های مرجانی به هم پیوسته‌ی متراکم در خنثی کردن شوک‌های کوچک عملکرد خوبی دارند، اما ضربات بزرگ را معمولا تقویت می‌کنند.

اکثر دولت‌های امروزی به‌طور قابل‌توجهی با امپراطوری‌های گذشته متفاوت هستند. تولید صنعتی، توانایی‌های تکنولوژیکی عظیم و همچنین بوروکراسی‌های حرفه‌ای و نیروهای پلیس همگی احتمالا دولت‌های با ثبات‌تر و مقاوم‌تری ایجاد خواهند کرد.

با‌این‌حال، فناوری ما همچنین تهدیدها و منابع آسیب‌پذیری جدیدی مانند سلاح‌های هسته‌ای و گسترش سریع‌تر عوامل بیماری‌زا را به ارمغان آورده است. ما همچنین باید مراقب استقرار دولت‌های سرکش باشیم. تاب‌آوری و ماندگاری لزوما همه جا مثبت نیست. با این وجود، امیدواریم درک تاریخ گذشته بتواند به جلوگیری از اشتباهات پیشین ازجمله منابع احتمالی پیری جامعه کمک کند.

کانال عصر ایران در تلگرام