پشت دیوار اضطراب
تاریخ انتشار: ۲۰ فروردین ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۷۴۱۷۷۱
پس از یک وقفه ۲۱ ماهه به دلیل شیوع کرونا در کشور، مدارس حضوری شدند و این حضوری شدن در کنار نگرانیهایی مبنی بر رعایت پروتکلهای بهداشتی و فاصلهگذاری، ابعاد اجتماعی و روانی را برای دانشآموزان ایجاد کرده که نیاز است این ابعاد دقیقتر مورد بررسی قرار گیرد.
به گزارش خبرنگار ایمنا، روز چهاردهم فروردین ۱۴۰۱ تمام کلاسهای مدارس و دانشگاهها حضوری شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
اما آموزشوپرورش این مسئله را نپذیرفت و تمام مدارس باز شدند. بازگشایی مدارس بدون رعایت پروتکلها همچنان باعث انتقادات زیادی به مجموعه آموزشوپرورش است. اما نکته مهمی که در میان هراس از بازگشایی مدارس و ابتلای کرونا دانشآموزان کمرنگ ماند، تأثیرات اجتماعی و روانی بازگشایی مدارس بعد از ۲۱ ماه تعطیلی برای دانشآموزان بود، تأثیراتی که اگر به آن توجه نشود باعث وقوع مشکل یا حتی بحرانهایی برای دانشآموزان میشود.
بررسیها نشان میدهد که در حال حاضر در بین برخی دانشآموزان مقاومتهایی برای ورود به مدرسه وجود دارد. دانشآموزان طی دو سال قرنطینه با آموزش آنلاین خو گرفته و به شرایط این نوع آموزش عادت کرده بودند و تغییر هر عادت و خوگیری قطعاً نگرانی و اضطرابهایی به همراه دارد.
لزوم «همدلی» میان معلمان و دانشآموزان برای رفع اضطرابمحمد حاتمی، رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور با بیان اینکه کادر مدرسه و معلمان باید شرایط رفع اضطراب دانشآموزان با استفاده از «شیوههای آرام بخشی» فراهم شود، اظهار میکند: کادر مدرسه و اولیا باید با دانش آموزان دچار اضطراب مدارا کنند تا آنها بتوانند کمکم با شرایط جدید خو گرفته و خود را تطبیق دهند. معمولاً در مدارس و کلاسهای درس قوانین و مقرراتی وجود دارد که این سختگیریها با توجه به خو گرفتن دانشآموزان به آموزش آنلاین اضطرابآور است و در این راستا باید با دانشآموزان همراهی شود.
حاتمی میگوید: با توجه به محدودیتهای ایجادشده در دو سال آموزش آنلاین دانشآموزان، در حال حاضر شکلگیری یک «همدلی» میان معلمان و دانشآموزان بسیار حائز اهمیت است تا دانش آموزان بتوانند مسائل و مشکلات خود را بهراحتی با معلمان مطرح کرده و پاسخ ابهامات خود را بگیرند.
وی تصریح میکند: در این راستا مدارس باید برنامههای «برانگیزانندهای» برای بچهها داشته باشد تا آنها آموزش در مدرسه را به آموزش در خانه ترجیح دهند. این برنامههای برانگیزاننده میتواند شامل برنامههای مشارکتی، ورزشی و اجتماعی باشد تا دانشآموزان بهتدریج به آموزش حضوری خو بگیرند. در شرایط فعلی باید به برنامههای جنبی برای دانشآموزان بهاندازه برنامههای آموزشی اهمیت داد.
رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور نقش والدین در افزایش انگیزه برای آموزش حضوری را مهم میداند و میگوید: والدین باید در خانه محیط آرام بخشی برای بچهها ایجاد کنند و با افزایش انگیزه و نشاط آنها کمک کنند تا دانشآموزان بتوانند از این شرایط عبور کنند. همچنین برخی مشاوران مدارس گاهی تلاشی برای ارائه راهکار به دانشآموزان و رفع مشکلات آنها ندارند و از همین رو علیرغم حضور مشاور در مدارس در برخی موارد آسیبهای روانی و اجتماعی دانشآموزان روبه افزایش هم میرود.
وی میافزاید: در حال حاضر حدود ۲۰ هزار مشاور مدرسه در وزارت آموزشوپرورش داریم که حتی تحصیلات برخی از آنها رشتههای مرتبطی نظیر علوم تربیتی و یا روانشناسی نیست. و تنها از این بین شش یا هفت هزار نفر شاخصهای حرفهای مدنظر سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور را دارند.
حاتمی با اشاره به طرح «روانشناس و مدرسه» که توسط سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور تدوین و به وزارت آموزش و پرورش پیشنهاد شده است، گفت: برای اجرای این طرح آماده همکاری با وزارت آموزشوپرورش هستیم. بر اساس این طرح، سازمان قادر است تا روانشناسان عضو خود را در تمام مدارس کشور بهصورت پارهوقت و برای کمک به رفع مشکلات دانشآموزان به کار گیرد.
پاندمی کرونا اثرات جدی بر سلامت روان دانشآموزان داشتمریم صالحی، روانشناس بالینی و مشاور مدرسه در گفتوگو با خبرنگار ایمنا، با بیان اینکه کرونا تهدیدی جدی برای سلامت روان دانشآموزان بود، میگوید: اغلب اولیا این اعتقاد را دارند که «ما هیچ انتظاری از فرزندمان نداریم جز اینکه درسش را بخواند.» در تصور این دست از والدین، بچه خوب، کسی است که درس بخواند و نمرات عالی کسب کند، اما در حقیقت اینطور نیست و دانشآموز خوب، دانشآموزی است که بتواند کارکردهای مختلفی به عهده بگیرد.
وی میافزاید: این اولیا وقتی به دفاتر مشاوره مراجعه میکنند مستأصل هستند و شروع به بازگو کردن عیوب فرزند خود آنهم در حضور خودش میکنند. عمده مشکلاتی که از سوی این والدین مطرح میشود این است که درس نمیخواند، دیر میخوابد، دائم سرش درگوشی است، با دوستانش زیاد وقت میگذراند، گیم بازی میکند و تقریباً در همه موارد مراجعات به دفاتر مشاوره، موضوع «درس نخواندن»، سرآغاز هر گفتوگویی است و نشان میدهد موضوع درس دانشآموز تا چه اندازه برای اولیا اهمیت دارد.
این روانشناس بالینی و مشاور مدرسه با اشاره به اینکه چنین دیدگاهی توسط آموزشوپرورش به خانوادهها تزریق شده و رفتار بیمارگونهای را شکل داده است، تصریح میکند: در جلسات مشاوره، والدین در بیان نکات منفی فرزند خود زیادهروی میکنند و حتی باز تأکید میکنند که «اگر درس بخواند من هیچچیزی از او نمیخواهم، من فقط انتظار دارم درسش را بخواند، همین». وقتی به این مادر میگوئیم که اگر بهعنوان یک مادر، اعضای خانواده بگویند «هیچچیزی از تو نمیخواهیم جز اینکه خوب غذا درست کنی» چه احساسی به شما دست میدهد؟ و اینجاست که مادر دانشآموز میگوید «به من برمیخورد، کلی ویژگیهای دیگر دارم و غذا پختن تنها وظیفهام نیست.»
کرونا نقشهای دانشآموزان را تنها به درس خواندن محدود کردوی میگوید: در واقع وقتی یک مورد تا این اندازه اهمیت پیدا میکند، حساسیتبرانگیز میشود و درنتیجه یک اختلال را شاهد خواهیم بود و باید یاد بگیریم نقشهای متعدد فرزند خود را ببینیم و بپذیریم. متأسفانه پاندمی کووید ۱۹ باعث شده نقشهای دانشآموزان تنها به درس خواندن محدود شود؛ درحالیکه ما در حال حاضر بحرانهای روانی زیادی را در دانشآموزان شاهدیم که درس خواندن در اولویت چندم هم قرار نمیگیرد.
صالحی اظهار میکند: «دانشآموز خوب، دانشآموزی نیست که فقط نمره ریاضی و علوم را ۲۰ بگیرد؛ دانشآموز خوب، دانشآموزی است که بتواند در یک جامعه نقش درستی ایفا کند و از سلامت روانی بهره ببرد، حتی اگر نتواند نمرات لازم را در دروس خاصی کسب کند» پس وقتی دانشآموزی به مدرسه میآید برای آن است که بتواند یاد بگیرد در جامعه نقش درستی ایفا کند، به هر صورت انسان یک موجود اجتماعی است و ما بیشترین تعاملات خود را در مدرسه میآموزیم. دوری دوساله دانشآموزان از مدرسه مهمترین آسیبی که به دانشآموزان زد این بود که بچهها بهشدت ازنظر تعاملات روانی و اجتماعی دچار اختلال شدند.
وی میافزاید: بسیاری از کشورها برای مقابله با اثرات روانی کرونا بودجههای کلانی اختصاص دادند، مثلاً «قانون طرح نجات آمریکا که در مارس ۲۰۲۱ تصویب شد، شامل ۱۷۰ میلیارد دلار بودجه برای مدارس بود، بسیاری از مدارس این بودجه را برای استخدام کارکنان بهداشت روان ازجمله روانشناسان و مشاوران استفاده کردهاند. سایر بودجههای فدرال و ایالتی نیز برای آموزش روانشناسان تخصیص داده شد. بهعنوان نمونه، در نوادا که ازلحاظ تاریخی رتبه آخر را در سلامت روان ایالاتمتحده داشته است دانشگاه نوادا، کمکهزینهای برای آموزش مشاوران مدارس در نظر گرفت تا در زمینهٔ ارتقای سطح علمی مشاوران مدارس مصرف شود.
اضطراب ناشی از بازگشایی مدارس در دانشآموزان بالا استصالحی خاطرنشان میکند: با این اوصاف وقتی میگوئیم موضوع آموزش، در اولویت چندم در خصوص بازگشت دانشآموزان به مدارس است، بیراه نگفتهایم، با تمام این اوصاف ذکر این نکته هم بسیار حائز اهمیت است که بازگشت به مدرسه بعد از دو سال آنهم بعد از پشت سر گذاشتن چنین پاندمی بزرگی میتواند اضطرابزا باشد. تقریباً در تمام مطالعات انجامشده در خصوص بازگشاییها، نیمی از والدین و دانشآموزان از اضطراب ناشی از بازگشایی شکایت داشتهاند.
وی در پاسخ به این پرسش که «اگر این بیماری ادامهدار باشد تا کی میتوانیم جلوی حضور دانشآموزان را به مدرسه بگیریم؟» میگوید: اکنون دانشآموزانی داریم که ۹ ساله شدهاند و هنوز به مدرسه نرفتهاند و این میتواند پیامدهای جبرانناپذیری داشته باشد. تمام بررسیها نشان میدهند که بیشترین آسیب را دختران به علت دور بودن از مدارس دیدهاند.
ابعاد روانی و اجتماعی بازگشایی مدارس بهدرستی بررسی نشده استسیدمحمد الحسینی، جامعهشناس در گفتوگو با خبرنگار ایمنا، اظهار میکند: ضعف تبیین و استفاده از چارچوبی برای اندیشیدن بهشدت در برخی تصمیمگیریهای فرهنگی، اجتماعی و آموزشی کشور دیده میشود به این معنا که معلوم نیست بر چه مبنایی تصمیمات گرفته میشود و چه پیامدهایی دارد! با اینوجود گاهی میبینیم تصمیماتی بدون پشتوانه علمی گرفته میشود و پس از مدت کوتاهی لغو میشود و یا نتایجی که باید از آن تصمیم گرفته میشد، حاصل نمیشود.
وی ادامه میدهد: قبل از دوران کرونا در مورد گسترش فرهنگ آموزشی مبتنی بر استفاده از فناوریهای آموزشی موجود، طرحهای پژوهشی بسیار زیادی انجام شد سیستمهای کامپیوتری بسیار زیادی تهیه شد ولی عملاً در حوزه آموزش اثربخشی نداشت و دلیل این امر بدین میگردد نظام آموزشی مبتنی بر نیازها وجود نداشت و شکاف فرهنگی عمیقی بین متولیان تربیت و دانشآموزان موجود بود و به همین دلیل فرهنگ استفاده از فناوریهای نوین آموزشی تبدیل به لوکس بارهایی شد که عملاً اثرگذاری تربیتی و آموزشی نداشتند و صرفاً منحصر به ارائه فیلمهای آموزشی و سایتهایی شبیه نمایشگاه اینترنتی بودند.
این جامعهشناس تصریح میکند: با ورود کرونا نظام آموزشی مجبور شد با کمک گرفتن از فناوریهای نوین آموزشی به سمت آموزشهای مجازی برود و نظام آموزشی مجبور به استفاده از فناوریهای نوین آموزشی شد باوجود پلتفرمهای خارجی وزارت آموزشوپرورش بهدنبال ایجاد پلتفرم بومی بود که با فروکش کردن تعداد مرگومیر ناشی از بیماری کرونا مسئولان دوباره به فکر بازگشایی مدارس و آموزشهای حضوری افتادند.
برنامهریزی آموزشی در تغییرات اجتماعی مسیر مشخصی نداردوی ادامه میدهد: برنامهریزی آموزشی در تغییرات اجتماعی متغیر بوده و از اینسو به آنسو میرود بدون آنکه مسیر مشخصی داشته باشد چنانکه با بروز بیماریهای واگیردار مثل کرونا کل نظام آموزشی تغییر میکند و نگرانیهای موجود علاوه بر ناکارآمدی برنامههای آموزشی موجب خسارت زیادی در حوزه تعلیموتربیت میشوند.
الحسینی تصریح میکند: خطرناکتر از کرونا احساس ناامنی آموزشی است که در بچهها به وجود میآید به این معنا که دانشآموزان آموزههای اجتماعی و فرهنگی در مدرسه را ناکارآمد میدانند و آنها را بیفایده در حوزه عمومی جامعه میدانند به این معنا که آموزشهایی که در مدرسه داده میشود بر اساس نیازهایی که دانشآموزان احساس میکنند نیست و بسیاری از نیازهای آنها بیپاسخ میماند و این یعنی شکاف عمیق اجتماعی که بین دانشآموزان و موضوعات درسی وجود دارد.
وی اظهار میکند: تصمیمگیریهای سریع، بدون برنامهریزی و چارچوب نظری لازم شهامت تدریس را از معلمان گرفته و آنها را تبدیل به ابزاری برای توجیه سیاستهای ناکارآمد میکند که موجب عدم اثربخشی آنها در فعالیت تعلیموتربیت و کارآمدی نظام آموزشی حتی در آموزش حضوری میشود.
این جامعهشناس میگوید: «پارکر» جامعهشناس در کتاب شهامت تدریس از مفهومی صحبت میکند به نام ترس و ترس در نظام آموزشی را معتقد است زمانی ایجاد میشود که دانشآموزان و معلمان از هویت خود خالی شوند و سعی کنند در ذهنیت خود آرمانهایی بسازند که مبتنی بر واقعیت اجتماعی تجربهشده آنها در زیست عمومی جامعه نیست و اینزمانی وحشتناکتر میشود که هم معلمان و هم دانشآموزان به این ترس مبتلا شده باشند و این امر به عقیده بنده منجر به تولید معنای مشترک بر اساس نیازهای عمومی مخاطبان نخواهد شد.
برنامهریزی بدون دقت بیش از کرونا محدودیت ایجاد کردوی تصریح میکند: وجود نگرشهایی که مبتنی بر برنامهریزی آموزشی و نظام فکری دقیقی نیستند بیشتر از کرونا ما را محدود کرد، ما در نظام آموزشوپرورش سند تحول بنیادین داریم که عملاً میتواند به چارچوبی برای فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی تبدیل شود اما حتی از آناستفاده هم نمیشود و برخی تصمیمها بیشتر بهصورت فردی و بدون پشتوانه فکری و نظری اعمال میشود.
الحسینی ادامه میدهد: باید سعی شود بهصورت واقعبینانه و بر اساس مبانی نظری سند تحول بنیادین آنچنانکه در هستیشناسی این سند انسان را موجودی خلاق، فکور کنشگر و آفریننده میداند، عمل شود یعنی تصمیمگیریهای فرهنگی و اجتماعی برخلاف تصمیمگیریهای دیگری که در حوزه علوم پایه وجود دارد باید مطابق با هستیشناسی انسان و نیاز زیستی وی باشد تا بتواند منجر به خلق معنایی جدید شود در غیر این صورت علم تبدیل به علم ابزاری و نظام آموزشی تبدیل به ویترینی زیبا ولی ناکارآمد میشود.
وی میگوید: با اینوجود با توجه به اینکه مدتی طولانی از تعطیلی مدارس گذشته است و نزدیک به دو سال است که مدارس بهصورت غیرحضوری اداره میشوند در این خصوص باید برنامهریزی دقیقتر و مطالعات عمیقتری صورت گیرد تا بتوان کمکم و نه بهیکباره و با توجه به ملاحظات تربیتی و اجتماعی و بهداشتی بهترین تصمیم را گرفت تصمیمی که تبعات کمتری بهدنبال داشته باشد.
رعایت شیوهنامههای آموزشی علاوه بر شیوهنامههای بهداشتیاین جامعهشناس میگوید: تبعاتی چون نگرانی والدین برای بیماریهای زمینهای که در دانشآموزان وجود دارد و مشکلات تربیتی که با توجه به دوران آموزش غیرحضوری اتفاق افتاده است، کمبود اعتبار اختصاصی برای جبران آموزشی دانشآموزان بازمانده از تحصیل، تقویت مراکز تشخیص و اختلالات یادگیری، تقویت مراکز مشاوره و تقویت راهنماییهای تحصیلی که در مدارس وجود دارد میتواند تا حد زیادی از بروز استرسها و نگرانیهای خانوادهها و دانشآموزان بکاهد.
وی میافزاید: یکی از بزرگترین ضعفهای نظام آموزشی که در دوران کرونا ایجاد شد تعامل اندک میان دانشآموز و معلم در آموزش فضای مجازی و در بستر فضای حقیقی بود که ریشه آن اصرار بخشهای ستادی بر رعایت قواعد آموزش حضوری در آموزش مجازی و توجه اندک آنها به تحقق اهداف اصلی آموزش است و قطعاً هدف آموزش پر کردن ساعات منظم برنامه هفتگی نیست این قضیه باید در دوره آموزش حضوری بسیار پراهمیتتر جلوه داده شود.
الحسینی تصریح میکند: علاوه بر رعایت شیوهنامههای بهداشتی باید شیوهنامههای آموزشی صحیح و درست نیز مورد توجه باشِد و این محرومیت آموزشی بدون عجله و با حوصله بسیار باید جبران شود، شاید شرایط کلاس بهگونهای باشد که برای هر دانشآموز یک برنامه آموزشی خاصی باید ریخته شود که این امر نیاز به حوصله و ارتقا مهارتهای آموزشی معلمان با نظارت مشاوران و متخصصان تعلیموتربیت دارد.
کد خبر 566497منبع: ایمنا
کلیدواژه: بازگشایی مدارس بازگشایی مدارس و کرونا بازگشایی مدارس با رعایت پروتکل ها بازگشایی مدارس در فروردین 1401 وضعیت مدارس در بازگشایی جدید رعایت پروتکل های بهداشتی رعایت فاصله گذاری در مدارس وضعیت دانش آموزان در بازگشایی جدید مشاوران مدارس کرونا و مدارس کرونا و مدارس ابتدایی آموزش حضوري مزایای آموزش حضوری آغاز آموزش حضوری مدارس شرایط آموزش حضوری مدارس آغاز آموزش حضوری در مدارس شیوه نامه آموزش حضوری مدارس مدارس و آموزش حضوری آموزش حضوری مدارس ابتدایی کرونا و آموزش حضوری دانش آموزان شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور برای دانش آموزان نامه های آموزشی بازگشایی مدارس دانش آموزان تصمیم گیری دانش آموزان وزارت آموزش شیوه نامه دانش آموزان آموزش وپرورش آموزش حضوری نظام آموزشی برنامه ریزی دانش آموز حال حاضر جامعه شناس دانش آموزی سلامت روان نظام آموزش بر اساس بچه ها دو سال
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۷۴۱۷۷۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ارتقای سرانه آموزشی هرمزگان با ساخت ۶۰۰ کلاس درس جدید در سال جاری
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از اداره کل روابط عمومی استانداری هرمزگان، مهدی دوستی استاندار هرمزگان در آیین نواختن زنگ سلام معلم اظهار داشت: افزایش سرانه فضای آموزشی یکی از سیاستهای دولت بود که در سطح استان هرمزگان با جدیت دنبال شده است.
وی با تأکید بر توسعه و افزایش سرانه آموزشی در مناطق حاشیهای بویژه در شهر بندرعباس، افزود: سال گذشته بیش از ۸۰۰ کلاس درس به فضاهای آموزشی استان افزوده شد و امسال هم برنامه ریزی برای احداث ۶۰۰ کلاس درس جدید انجام شده است.
استاندار هرمزگان با پرداختن به نقاط قوت استان در حوزه آموزش و پرورش گفت: همان اندازه که پرداختن به نقاط قوت امید آفرین است تلاش و تمرکز بر رفع ۲ ضعف عمده آموزش استان نیز ضرورت دارد که یکی افزایش تعداد ورودیهای کنکور استان به دانشگاههای برتر کشور و دوم ارتقای میانگین نمرات دانش آموزان در آزمونهای نهایی است.
وی با تاکید بر لزوم تکریم معلمان و افزایش سطح خدمات رفاهی ایشان تصریح کرد: همه ما هر چه آموختهایم نتیجه آموزش و زحمت معلمان شریف بوده و به پاس آن در حوزه کیفیت دهی به خدمات رفاهی تلاش داریم، سال قبل در حوزه رفاهی معلمان اقدامات خوبی صورت گرفته و امسال نیز اتمام و بهرهبرداری از پروژههایی جدید در حال اجرا، تقدیم جامعه فرهنگیان استان می شود.
نماینده عالی دولت خطاب به دانش آموزان گفت: شما وارثان تمدن بزرگ ایران اسلامی و پاسبانان قدرتمند خلیج فارس و تنگه هرمز و دریای مکران هستید، شما وارث بزرگان و شاعران نامداری همچون حافظ و سعدی و مولانا هستید، باید خوب درس بخوانید و قوی باشید تا با دانش و تدبیر سکان مدیریت آینده استان را در دست بگیرید.
دوستی با اشاره به شرایط منطقه و لزوم افزایش قدرت کشور گفت: دانش آموزان عزیز قدر خود را بدانید شما بسیار مهم هستید و در جای مهمی قراردارید، در منطقه ما باید قدرتمند و مجهز به دانش و تجهیزات و تسلیحات روز باشیم تا دشمنان جرأت جسارت نداشته باشند.
کد خبر 6092963